Χρησιμεύουν τα παιδικά δόντια;

Η σημασία των νεογιλών δοντιών είναι μεγάλη τόσο για τη σωστή ανάπτυξη του στοματογναθικού συστήματος του παιδιού, όσο και για την μάσηση της τροφής, την επικοινωνία, αλλά και την εμφάνιση. Επίσης – κι αυτό είναι κάτι που πολύς κόσμος αγνοεί – είναι απολύτως απαραίτητα για τη διατήρηση του χώρου για την ομαλή ανατολή των μονίμων δοντιών.

Για όλους αυτούς τους λόγους, η αντίληψη ότι τα νεογιλά δόντια δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία, επειδή αντικαθίστανται με καινούργια, είναι πέρα για πέρα λανθασμένη.

Βλαβερές στοματικές συνήθειες

Αποτελούν τις συνήθειες που προκαλούν ανισορροπία στις μυϊκές δυνάμεις του στόματος και επηρεάζουν τις λειτουργίες του (μάσηση, ομιλία, αισθητική) αλλά και την μετέπειτα εξέλιξη και διαμόρφωση του στόματος και του προσώπου.

Τέτοιες συνήθειες είναι ο θηλασμός δακτύλου ή θηλάστρου (πιπίλα), η στοματική αναπνοή, η θέση της γλώσσας κατά την κατάποση, ο θηλασμός του κάτω χείλους ή της γλώσσας και το δάγκωμα του κάτω χείλους, των νυχιών ή σκληρών αντικειμένων.

Αποφυγή τέτοιων συνηθειών μπορεί να γίνει με διαπαιδαγώγηση καθώς και με τη χρήση συγκεκριμέων οδοντιατρικών μηχανημάτων–κατασκευών που θα σας προτείνει ο οδοντίατρός σας.

Τα παιδιά έχουν τερηδόνα;

Ασφαλώς και έχουν. Ιδιαίτερα αυτά που καταναλώνουν πολλά γλυκά, καραμέλες και ζαχαρούχα ποτά. Βέβαια δεν αποτελούν αυτά τη μόνη αιτία για εμφάνιση τερηδόνας.

Η δομή των δοντιών καθορίζει το βαθμό της ευπάθειάς τους στη νόσο. Η διάπλαση των πρώτων δοντιών ξεκινάει από τον 3ο εμβρυϊκό. Γι'αυτό είναι σημαντική η διατροφή της εγκύου η οποία πρέπει να είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, βιταμίνες (Α, Β,C,D) και μεταλλικά άλατα (ασβέστιο). Εξίσου σημαντική είναι η διατροφή των ίδιων των παιδιών καθώς η διαδικασία συνεχίζεται μέχρι περίπου το 25ο έτος της ηλικίας οπότε ολοκληρώνεται ο σχηματισμός των τρίτων γομφίων (φρονιμίτες).

Το βούρτσισμα των δοντιών καθώς και η πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο ξεκινάει το συντομότερο δυνατό. Αναλόγως της ηλικίας του παιδιού χρησιμοποιείται οδοντόκρεμα που θα σας συστήσει ο οδοντίατρος σας.

Η τερηδόνα είναι ασθένεια των σκληρών οδοντικών ιστών η οποία χαρακτηρίζεται με απομεταλλικοποίηση της ανόργανης και αποδομή της οργανικής δομής του δοντιού. Καταλαμβάνει την πρώτη θέση ανάμεσα στις χρόνιες ασθένειες του ανθρώπου. Καθώς εξελίσσεται, καταστρέφει τα δόντια, δυσκολεύει τη μάσηση και αλλοιώνει την αισθητική.

Η τερηδόνα απειλεί σοβαρά τα δόντια. Εάν δεν την αντιμετωπίσετε μπορεί να καταστρέψει τα δόντια σας, να απονεκρώσει τα ευαίσθητα νεύρα που βρίσκονται στο κέντρο τους και να δημιουργήσει απόστημα, δηλαδή ενδοδοντική μόλυνση.

Το απόστημα αντιμετωπίζεται μόνο με ενδοδοντική θεραπεία, χειρουργική επέμβαση ή εξαγωγή του δοντιού. Περεταίρω επιπλοκή της νόσου αποτελεί η επέκταση της φλεγμονής στους περιακρορριζικούς ιστούς με πιθανές επιπτώσεις και στην γενική υγεία του οργανισμού.

• Τερηδογόνων μικροοργανισμών στην οδοντική μικροβιακή πλάκα.
• Υδατάνθρακων στη στοματική κοιλότητα.
• Ανθεκτικότητας του ατόμου (μικροβιακή χλωρίδα του ατόμου, ορθοδοντική κατάσταση και δομή των δοντιών).

Ποιά σημεία του δοντιού προσβάλλονται από τερηδόνα;

Από τα πρώτα σημεία που προσβάλλονται είναι οι σχισμές και οι αύλακες της μασητικής επιφάνειας των δοντιών. Εκεί που το δόντι αλλάζει χρώμα (σκουραίνει) έχει προσβληθεί από τερηδόνα.

Εκτός τις μασητικές επιφάνειες η τερηδόνα ξεκινάει και από τις μεσοδόντιες επιφάνειες των δοντιών, εκεί όπου τα δόντια εφάπτονται.

Η τερηδόνα προκαλεί τις κοιλότητες των δοντιών;

Η τερηδόνα δεν προκαλεί κάποια κοιλότητα αμέσως. Η βλάβη των ιστών που προκαλείται από την τερηδόνα είναι μη αναστρέψιμη όταν η εξέλιξη της έχει φθάσει στην δημιουργία της κλινικής εικόνας της κοιλότητας.

Όταν η οδοντίνη διαλυθεί σημαντικά, τα εξωτερικά τοιχώματα της αδαμαντίνης, σπάζουν κι έτσι εμφανίζεται μια μεγαλύτερη κοιλότητα στο δόντι. Αυτό είναι ήδη ένα προχωρημένο στάδιο, που πιθανότατα θα συνοδεύεται από πόνο.

Ο οδοντίατρος σας έχει την δυνατότητα να αναγνωρίσει ένα τερηδονισμένο δόντι σε πολύ πιο πρώιμο στάδιο και να το αποκαταστήσει εγκαίρως.

Η τερηδόνα προκαλεί τις κοιλότητες των δοντιών;

Η τερηδόνα δεν προκαλεί κάποια κοιλότητα αμέσως. Η βλάβη των ιστών που προκαλείται από την τερηδόνα είναι μη αναστρέψιμη όταν η εξέλιξη της έχει φθάσει στην δημιουργία της κλινικής εικόνας της κοιλότητας.

Όταν η οδοντίνη διαλυθεί σημαντικά, τα εξωτερικά τοιχώματα της αδαμαντίνης, σπάζουν κι έτσι εμφανίζεται μια μεγαλύτερη κοιλότητα στο δόντι. Αυτό είναι ήδη ένα προχωρημένο στάδιο, που πιθανότατα θα συνοδεύεται από πόνο.

Ο οδοντίατρος σας έχει την δυνατότητα να αναγνωρίσει ένα τερηδονισμένο δόντι σε πολύ πιο πρώιμο στάδιο και να το αποκαταστήσει εγκαίρως.

Τα σφραγισμένα δόντια επανατερηδονίζονται;

Επειδή πολλοί ενήλικες στερήθηκαν τα οφέλη της σύγχρονης προληπτικής οδοντιατρικής (π.χ. φθορίωση) όταν μεγάλωναν έχουν συχνά πολλές οδοντικές εμφράξεις (σφραγίσματα).

Με το πέρασμα του χρόνου αυτές οι εμφράξεις αποδυναμώνονται και τείνουν να σπάζουν κυρίως στα όριά τους.

Η μικροβιακή πλάκα κατακρατείται και συσσωρεύεται σ'αυτές τις μικροσκοπικές ρωγμές παράγοντας οξέα και έτσι ξεκινά η νέα τερηδόνα του δοντιού.

Πώς αποφεύγω την τερηδόνα;

• Βουρτσίστε δύο φορές την ημέρα με οδοντόπαστα φθορίου.
• Καθαρίστε καθημερινά μεταξύ των δοντιών με οδοντικό νήμα.
• Προσέξτε τη διατροφή σας.
• Συμβουλευτείτε τον οδοντίατρο σας αν έχετε ανάγκη από φθορίωση ή προληπτικές εμφράξεις.
• Επισκεφτείτε τον οδοντίατρο σας για τον τακτικό επαγγελματικό καθαρισμό των δοντιών σας και έλεγχο μια φορά το εξάμηνο.

Ουλίτιδα

Αναφέρεται σε φλεγμονώδεις διεργασίες που οφείλονται στην συντριπτική τους πλειοψηφία στην ύπαρξη μικροβιακού παράγοντα λόγω έλειψης ή λανθασμένης εφαρμογής στοματικής υγιεινής. Οι βλάβες περιορίζονται στα ελεύθερα και μεσοδόντια ούλα και είναι αναστρέψιμες. Χαρακτηριστική ένδειξη για παρουσία ουλίτιδας αποτελεί η αιμορραγία είτε κατά το βούρτσισμα είτε αυτόματα καθώς και ερυθρότητα των ούλων.

Περιοδοντίτιδα

Αποτελεί, στις πλείστες περιπτώσεις, την εξέλιξη της ουλίτιδας σε νόσο που προκαλεί μη αναστρέψιμα αποτελέσματα όπως απώλεια των ούλων, απώλεια οστού που συγκρατεί τα δόντια και απώλεια των δοντιών σε προχωρημένο στάδιο.

Με σωστή αγωγή μπορούμε να σταματήσουμε την περεταίρω εξέλιξη της περιοδοντίτιδας και να διαφυλάξουμε τις μη προσβεβλημένες περιοδοντικές ουσίες.

Πρόληψη

• Να βουρτσίζουμε σωστά δύο φορές την ημέρα με οδοντόπαστα φθορίου.
• Να καθαρίζουμε καθημερινά μεταξύ των δοντιών με οδοντικό νήμα.
• Να προσέξουμε τη διατροφή μας καθώς και να αποφύγουμε την υπερβολική χρήση επιζήμιων ουσιών (αλκοόλ, νικοτίνη, καρυκεύματα).
• Επισκεφτείτε τον οδοντίατρο σας για τον τακτικό επαγγελματικό καθαρισμό των δοντιών σας και έλεγχο μια φορά το εξάμηνο.

Η προσθετική εργασία που φέρετε στο στόμα σας (είτε πρόκειται για ακίνητη γέφυρα πορσελάνης, είτε για κινητή μερική οδοντοστοιχία) αντικαθιστά κάποια φυσικά δόντια σας, που λείπουν.

Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή της είναι βιοσυμβατά και δεν αλλοιώνονται με την πάροδο του χρόνου. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάτε πως η προσθετική εργασία στηρίζεται σε φυσικά δόντια, τα οποία αποτελούν ζωντανούς οργανισμούς και απειλούνται από ασθένειες, τόσο αυτά καθ’ αυτά (τερηδόνα) όσο και οι ιστοί που τα στηρίζουν (παθήσεις περιοδοντίου).

Μάλιστα, τα δόντια - στηρίγματα κινδυνεύουν περισσότερο από τα υπόλοιπα δόντια, καθώς: (i) Φέρουν αυξημένο μικροβιακό φορτίο (η παρουσία των ξένων υλικών τροποποιεί την μικροβιακή χλωρίδα του στόματος) (ii) Πρακτικά είναι δυσκολότερος ο καθαρισμός τους.

Ο δικός σας ρόλος στην μακροχρόνια επιτυχία της προσθετικής εργασίας είναι ιδιαίτερα σημαντικός !

• Βουρτσίζετε τα δόντια σας σχολαστικά 2-3 φορές την ημέρα, επί τουλάχιστον 5 λεπτά τη φορά.
• Χρησιμοποιείτε καθημερινά το ειδικό οδοντικό νήμα (super floss) ή τα μεσοδόντια βουρτσάκια, σύμφωνα με τις οδηγίες που σας δόθηκαν.
• Χρησιμοποιείτε φθοριούχο διάλυμα μετά από κάθε βούρτσισμα.
• Αποφύγετε την συχνή κατανάλωση τροφών που περιέχουν ζάχαρη, ιδίως στο χρονικό διάστημα μεταξύ των γευμάτων.
• Αποφεύγετε τις ιδιαίτερα σκληρές τροφές (παστέλια, κουφέτα, σκληρά παξιμάδια κλπ.) και γενικά την άσκηση υπερβολικών πιέσεων στα δόντια, όπως: τρίξιμο ή σφίξιμο δοντιών, συγκράτηση πίπας ή άλλων αντικειμένων με τα δόντια, δάγκωμα μολυβιού κ.λπ.
• Μην ξεχνάτε τον τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο (ανά εξάμηνο ή τακτικότερα, σύμφωνα με τις οδηγίες που σας δόθηκαν).

Η θεραπεία αυτή καθ' αυτή είναι ανώδυνη. Ωστόσο μεταξύ των επισκέψεων είναι πιθανό να παρουσιαστούν ορισμένες ενοχλήσεις που μπορεί να οφείλονται σε ερεθισμότου χώρου γύρω από το δόντι, λόγω των απαιτούμενων χειρισμών κατά την θεραπεία ή σε αναζωπύρωση παλαιάς μόλυνσης, που προϋπήρχε, αλλά βρισκόταν σε ύφεση.

Τα ενοχλήματα αυτά ποικίλουν και μπορεί να είναι μια απλή ευαισθησία του δοντιού κατά την μάσηση, αίσθημα βάρους ή σπανιότερα πρήξιμο της περιοχής και πόνος.

• Κάνετε πλύσεις του στόματος με ζεστό αλατόνερο ή χαμομήλι.Το υγρό θα πρέπει να είναι αρκετά ζεστό, όσο εσείς το ανέχεστε, οι πλύσεις θα διαρκούν 5 λεπτά και θα επαναλαμβάνονται κάθε 1 - 2 ώρες.
• Αν αντιληφθείτε την εμφάνιση πρηξίματος, βάλτε εξωτερικά στην περιοχή (στο δέρμα) πάγο τυλιγμένο σε πετσέτα, κρατείστε το εκεί 5 - 10 λεπτά και επαναλαμβάνετε κάθε 1 - 2 ώρες.
• Συμπληρώστε την αγωγή με θερμές πλύσεις του στόματος στα μεσοδιαστήματα.
• Αν πονάτε μπορείτε να πάρετε παυσίπονα δισκία, ένα ανά 4ωρο ή 6ωρο.
• Μη διστάσετε να μας τηλεφωνήσετε για οτιδήποτε θεωρήσετε αναγκαίο ή να μας ενημερώσετε από την σελίδα της επικοινωνίας και θα φροντίσουμε να σας απαντήσουμε το συντομότερο.

Τα συμπτώματα που πιθανό να εμφανιστούν μεταξύ των επισκέψεων δεν είναι ανησυχητικά για την τύχη του δοντιού, ούτε επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα της θεραπείας.

Οδηγίες πριν την εξαγωγή δοντιού

• Πρέπει να έχετε φάει πριν από την εξαγωγή.
• Για την πρόληψη του πόνου, θα χρειασθεί ο ασθενής να πάρει παυσίπονο πριν την επέμβαση (όχι ασπιρίνη).
• Πρέπει να βουρτσίζετε καλά τα δόντια σας και ιδιαίτερα στην περιοχή όπου θα γίνει εξαγωγή γιατί το πρώτο 24ωρο μετά την εξαγωγή πρέπει να αποφεύγεται το βούρτσιμα στην περιοχη της εξαγωγής ώστε να μην επηρεαστεί η διαδικασία επούλωσης.
• Σε άτομα με ιατρικό ιστορικό λήψη χημειοπροφύλαξης πριν την εξαγωγή γίνεται μόνο μετά απο συνενόηση με τον οδοντίατρο και τον θεράποντα γιατρό.

Οδηγίες μετά από εξαγωγή δοντιού

• Το τολύπιο βάμβακος ή η γάζα που τοποθετήθηκε στο τραύμα, κρατήστε το/την σε αυτή τη θέση, δαγκώνοντας το/την, επί 30 λεπτά. Εάν η αιμορραγία συνεχιστεί,τοποθετείστε νέο, για 60 λεπτά ακόμη. Για να ελαχιστοποιήσετε την περαιτέρω αιμορραγία, αποφύγετε την άσκηση και καθίστε σε όρθια θέση. Εάν η αιμορραγία επιμείνει περισσότερο από 24 ώρες, επιβάλλεται να προσέλθει ο ασθενής στο ιατρείο.
• Εάν μετά την εξαγωγή παρουσιασθεί οίδημα (πρήξιμο) στην περιοχή του τραύματος, συνιστάται η τοποθέτηση παγοκύστης εξωστοματικά για διάστημα μιας ώρας.
• Αν μετά την επέμβαση υπάρχει πόνος λαμβάνεται παυσίπονο (όχι ασπιρίνη) με βάση τις οδηγίες του οδοντιάτρου. Η λήψη αντιβιοτικών γίνεται μετά απο σύσταση του οδοντιάτρου.
• Αποφύγετε να πίνετε υγρά με καλαμάκι, ώστε να μην προκληθεί αιμορραγία. Προσπαθήστε να τρώτε μόνο μαλακές τροφές χλιαρές ή κρύες και όχι ζεστές και σκληρές. Παράλληλα αποφύγετε την μάσηση από την μεριά της εξαγωγής. Η μάσηση θα χρειασθεί τα επόμενα τρία 24ωρα να γίνεται από το αντίθετο της εξαγωγής, ημιμόριο.
• Σε ασθενείς που είναι καπνιστές, συνιστάται να αποφύγουν το κάπνισμα για τουλάχιστον 12 ώρες μετά την εξαγωγή.
• Αποφύγετε να ξεπλένετε το στόμα σας με νερό ή διάφορα αντισηπτικά. Έτσι αυξάνεται η αιμορραγία και καθυστερεί η επούλωση. Μετά το πρώτο 24ωρο γίνονται πλύσεις με αλατούχο νερό, 3 φορές την ημέρα επί 4 - 5 ημέρες.
• Αποφεύγετε το πρώτο 24ωρο το βούρτσισμα στην περιοχή της εξαγωγής. Στο υπόλοιπο στόμα το βούρτσισμα γίνεται κανονικά.
• Σε ασθενείς που χρησιμοποιούν οδοντοστοιχίες, κρίνεται σκόπιμο να μην τοποθετούνται για 24 ώρες μετά την εξαγωγή.
• Θυμηθείτε πως σε περίπτωση που σηκωθείτε ξαφνικά, υπάρχει πιθανότητα να ζαλιστείτε. Αν είστε ξαπλωμένος και θέλετε να σηκωθείτε, φροντίστε να μείνετε καθισμένος/η για ένα λεπτό, πριν σηκωθείτε όρθιος.